Draaiboek gedragsverandering

De psychologie van beïnvloeding begrijpen en gebruiken

Gedragswetenschapper Reint Jan Renes, als lector verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam, schreef met Sander Hermsen Draaiboek gedragsverandering. Het boek bevat veel inzichten uit de gedragswetenschappen over hoe menselijk gedrag werkt, waar onze valkuilen liggen en hoe je mogelijkheden identificeert om mensen te ondersteunen hun gedrag te veranderen.

Lenzen

Het draaiboek gebruikt lenzen, waarmee je naar gedrag kunt kijken:

weten & vinden
willen & kunnen
zien & beseffen
gewoontes & impulsen
doen & blijven doen

Weten en vinden

Wat we weten en vinden van ons gedrag lijkt onlosmakelijk verbonden met hoe we ons in de praktijk gedragen. Ja of nee? Nee, dus. Denk maar aan roken of de autogordel. We weten en vinden dat roken slecht is, en een autogordel dragen goed is, maar gedrag is weerbarstig. Gedragsveranderende interventies gericht op kennis, meningen en normen hebben wellicht een kleinere effectgrootte dan andere interventies, maar het aantal mensen dat je kunt bereiken kan heel groot zijn.

Handig

Wat bijzonder fijn is aan het boek zijn de talrijke voorbeelden en de vragenlijsten achterin, die goed als cheatsheets zijn te gebruiken in een BD-project. Deze ‘richtvragen’ – bijvoorbeeld ‘is het gedrag dat jij ambieert ook iets wat de doelgroep ambieert’ (weten&vinden) of ‘op welk moment en in welke context komt dit gedrag voor?’ (gewoontes&impulsen) – zijn ook handig als je met een ander model werkt.

Takeaways voor BD

Chunk: lenzen weten&vinden, willen&kunnen, zien&beseffen, gewoontes&impulsen, doen&blijvendoen
Tool: cheatsheets met richtvragen bij de lenzen
Cursus: nvt. Reint Jan Renes is verbonden aan de HvA